جراحی های گوش

• جراحی پارگی پرده گوش
• جراحی چسبندگی استخوانچه (اتو اسکلروزیس)
• جراحی آندوسکوپی گوش

پارگی پرده گوش و جراحی های مرتبط با آن :

پرده گوش لایه غشایی نازکی است که وظیفه جدا کردن گوش خارجی و گوش میانی از یکدیگر را بر عهده دارد .پرده گوش در اثر عفونت ،ضربه ،موج انفجار ،شیرجه عمیق و تغییرات فشار گوش ناشی از آن و بردن وسایل تیز یا حتی گوش پاک کن به داخل گوش امکان پارگی دارد .علایم ناشی از آن با توجه به علت ایجاد کننده میتواند خونریزی ،کاهش شنوایی ،درد ،احساس هواگرفتگی در گوش و حساسیت به صدای بلندوغیره باشد .البته این علایم در همه و به طور یکسان بروز نمیکند بنابراین در صورت شک به پارگی پرده گوش حتما برای معاینه تخصصی به پزشک متخصص مراجعه کنید .
بسته به شرایط ایجاد کننده این مشکل و یا حاد و مزمن بودن آن درمان ها و رویکردهایی متفاوت در پیش گرفته میشود .در مواردی که پارگی به طور حاد در اثر ضربه یا تغییرات ارتفاع و فشار باشد در صورتی که آسیب فقط در حد پرده گوش باشد امکان ترمیم خود به خودی پرده گوش وجود دارد ولی در مواردی هم با توجه به مجموعه شرایط این بیماران احتیاج به جراحی پیدا میکنند.
بعضی عفونت های گوش میتوانند منجر به پارگی پرده گوش شوند که در بعضی بیماران همراه با درد و ترشح چرک یا حتی خون از گوش میباشند .در صورت وجود ترشح چرکی یا خونی حتما مراجعه به پزشک داشته باشید .
عفونت مزمن گوش میانی در مواقعی وجود دارد که پرده گوش در اثر التهاب و عفونت پاره شده و به طور دوره ای التهاب و عفونت ایجاد میشود در این حالت بیماران نیازمند جراحی ترمیم پرده گوش و ریشه کنی التهابات هستند
نقش پرده گوش در شنوایی چیست ؟
پرده گوش امواج صوتی وارد شده در گوش را جذب و مرتعش میشود درواقع انرژی صوت را تبدیل به انرژی مکانیکی کرده و سپس سه استخوانچه شنوایی که متصل به پرده گوش هستند در اثر ارتعاش پرده حرکت کرده و این حرکت از طریق استخوانچه سوم به حلزون شنوایی رسیده و باارتعاش حلزون مجددا انرژی مکانیکی به الکتریکی تبدیل و از طریق عصب شنوایی به مغز منتقل میشود .بنابراین پرده گوش یک بخش از مسیر شنوایی شما است و فرآیند شنوایی از اجزای مختلفی تشکیل شده که آسیب هر قسمت میتواند در بخشی از شنوایی اثرگذار باشد .

عوارض پارگی پرده گوش

• کم شنوایی : پرده گوش از اجزاشنوایی است و نبود آن باعث به هم خوردن سیرطبیعی شنوایی است .میزان افت شنوایی با میزان پارگی پرده گوش و مکان آن متناسب ا
• عفونت گوش میانی :پرده گوش نقش محافظتی از گوش میانی را برعهده دارد ناقص بودن آن ورود میکروب ها به گوش میانی را تسهیل کرده و منجر به عفونت های مزمن میشود
• کیست گوش میانی (کلستاتوم) : این کیست در واقع از اجزا پوستی تشکیل شده با وجود سوراخ در پرده گوش اجزا پوست گوش به داخل گوش میانی مهاجرت کرده و کیست کلستاتوم که خود یک منبع عفونت بوده و منجر به آسیب به استخوان های شنوایی یا حتی عصب صورت میشود را به وجود میاورند
• وزوز گوش
• سرگیجه

درمان های پارگی پرده گوش

در بعضی از موارد ترمیم پرده گوش به طور خودبه خودی اتفاق می افتد روند ترمیم از چند هفته تا چند ماه میتواند طول بکشد نکاتی که لازم است بیمار رعایت کند شامل خشک نگه داشتن گوش ،عدم دستکاری گوش ،پرهیز از تخلیه با فشار بینی (فین)کردن میباشد
درصورتی که بعد از چندماه ترمیم انجام نشد برای انجام جراحی مراجعه کنید

۲-پچ پرده گوش

در بعضی از موارد در صورت عدم ترمیم پرده گوش به طور خود به خود میتوان از پچ پرده گوش که یک جراحی کوتاه و قابل انجام در مطب هست استفاده کرد .در این موارد به طور سرپایی برای بیمار از نوعی ماده شیمیایی در لبه های پارگی استفاده شده و سپس از یک پچ (مانند وصله کوچک) برای اتصال به پرده استفاده میشود .این کار ممکن است نیازمند تکرار باشد .در دوران استفاده از پچ تا بهبودی کامل باید گوش ها خشک نگه داشته شود و از تخلیه پرفشار بینی پرهیز کنید .مزایای استفاده از پچ گوش عدم نیاز به اتاق عمل و بیهوشی است اما در تمام بیماران قابل انجام نمیباشد .
۳.جراحی پرده گوش یا تمپانوپلاستی(tympanoplasty)
در این جراحی که به روش های متفاوتی انجام میشود بخشی از بافت گوش خود بیمار برداشته شده و بعد از صاف و نازک کردن آن با روش های مختلف به بقایای پرده گوش خود بیمار پیوند میشود .جراحی ترمیم پرده گوش میتواند با یک برش کوچک در پشت گوش انجام شود .در مواردی که برای جراحی پرده گوش از روش آندوسکوپی استفاده کنیم هیچ خط برشی در بیرون گوش وجود نخواهد داشت .

این جراحی در مواردی میتواند همراه با ماستوییدکتومی(تراشیدن بخشی از استخوان ماستویید که درپشت گوش است )برای تخلیه عفونت انجام میشود .
معمولا چند ساعت پس از پایان جراحی بیمار میتواند ترخیص شود این جراحی در مراکز جراحی محدود(کلینیک )یا بیمارستان امکان پذیر است .در مواردی امکان دارد بنابرصلاحدید پزشک معالج بیمار لازم باشد شب را در بیمارستان و تحت نظر سپری کند .معمولا بیماران حدود دوتا پنج روز بعد از جراحی برای برداشتن پانسمان مراجعه و حدود یک هفته نیازمند استراحت هستند .درصورت استفاده از بخیه برای بیماران بخیه ها نیازی به کشیدن ندارند.
مهمترین توصیه های پس از جراحی :
۱-استحمام بعد از پنج روز .(انجام زودتر استحمام در نواحی پایین تر از گردن اشکالی ندارد)
۲-در زمان استحمام استفاده از کلاه بلند ،گوشی ضد اب ،پانسمان پنبه ای چرب (وازلین یا تتراسیکلین)برای خشک نگه داشتن گوش ها
۳-عدم مصرف دخانیات
۴-عدم استفاده از پانسمان و یا پنبه در غیر از زمان حمام
۵-پرهیز از صداهای بلند
۶-عدم خوابیدن روی گوش جراحی شده تا دوهفته
۷-پرهیز از رفتن به استخر و دریا تا یک سال پس از جراحی
استفاده از باد ملایم سشوار از فاصله پانزده سانتی بعد از استحمام
۸-پرهیز از تخلیه با فشار بینی (فین کردن )در یکی دوماه اول

درمان های خانگی پارگی پرده گوش

• مانع از ورود اب به داخل گوش ها بشوید .در زمان حمام از پنبه بزرگ و چرب اغشته به وازلین یا تتراسیکلین استفاده کنید .دقت کنید که سایز پنبه بزرگ باشد تا داخل کانال گوش شما نماند .
• پرهیز از استخر و دریا : در مواردی که به هر دلیل نیازمند حضور در استخر هستید حتما از پلاگ مربوط به شناگران استفاده کرده و به هیچ وجه سر خود را داخل آب نبرید و بلافاصله قبل از خروج از استخر بعد از خارج کردن پلاگ از سشوار استفاده کرده و گوش خود را مجددا خشک کنید.
• بیمارانی که ساکن شهرهای شمالی یا جنوبی با آب و هوای شرجی هستند استفاده روزانه از سشوار را در برنامه خود داشته باشند.
• به هیچ وجه ،هیچ دارو ،گیاه،قطره خانگی ،سیر ،روغن زیتون و یا سایر مواردی از این دست را حتی در صورتی که درد شدیدی دارید وارد گوش خود نکنید. فراموش نکنید که گوش شما لایه دفاعی ناقصی برای گوش میانی دارد و هر ماده غیر استانداردی با ورود به گوش میانی میتواند به اجزا حساس گوش شما آسیب برساند. تنها قطره ها و داروهای تجویز شده توسط پزشک برای شما بدون عارضه است.

جراحی اتواسکلروزیس (چسبندگی استخوانچه)

اتواسکلروزیس در واقع جزو بیماری های گوش میانی است در این بیماری استخوانچه سوم شنوایی به نام استاپیس که در فارسی به نام استخوان رکابی شناخته میشود در اثر افزایش استخوان سازی در گوش سفت و محکم میشود و بنابراین ارتعاشات شنوایی و حرکت را نمیتواند به خوبی به گوش داخلی و حلزون شنوایی منتقل کند بنابراین بیمار دچار کاهش شنوایی میشود .این بیماری معمولا هردوگوش را مبتلا میسازد البته ممکن است ابتلای گوش ها همزمان با هم نباشند.در خدود سی درصد بیماران فقط یک گوش ابتلا پیدا میکند .معمولا پیشرفت بیماری یک سیر حدودا ده الی پانزده ساله دارد و ممکن است با پیشرفت بیماری حلزون شنوایی هم درگیر شود .در بیماران علاوه بر کاهش شنوایی علایمی مثل وزوزگوش یا سرگیجه هم ممکن است ایجاد شود .
عوامل زمینه ساز این بیماری
زمینه ژنتیکی
جنس زن
مصرف آب بدون فلوراید
بارداری
بیماری استوژنز ایمپرفکتا
بعضی بیماری های التهابی مثل سرخک
البته گروه زیادی از بیماران هم بدون وجود عوامل فوق هستند که ناشناخته بودن بخشی از عوامل بیماری را به اثبات میرساند .
پبشرفت بیماری در کسانی که سن ابتلای آنها پایین تر باشد شدید تر خواهد بود.

عوارض بیماری شامل کم شنوایی پیشرونده و در مواردی با درگیر شدن گوش داخلی سرگیجه و عدم تعادل میباشد.این بیماری خطرناک نیست اما کم شدن شنوایی در کیفیت زندگی و برقراری ارتباط و رشد عاطفی و اجتماعی انسان ها در دنیای امروز بسیار اثرگذار بوده و زمینه ساز مشکلات فراوانی میباشد .

روش های درمانی :
۱-تحت نظر بودن و صبر کردن
این روش معمولا در مراحل اولیه بیماری انجام میشود معمولا برای کاندید شدن بیماران برای جراحی حد مشخصی از کم شنوایی لازم است که در صورتی که به حد فوق نرسیده باشند کاندید جراحی نمیشوند
۲-درمان های دارویی
در برخی مطالعات مصرف مکمل های فلوراید .کلسیم و ویتامین دی سرعت پیشرفت بیماری را کاهش میدهد
البته موارد فوق در تمامی بیماران اثرگذار نیست و اثری احتمالی و نسبی دارد
۳-سمعک
سمعک میتواند در بهبود شنوایی بیماران اثر گذار باشد البته باعث برطرف شدن علت بیماری نمیشود ولی در بیمارانی که کاندید جراحی نیستند میتواند کمک به بهبود کیفیت زندگی بیماران کند

۴-درمان جراحی
در این روش استخوان استاپیس(رکابی)که سفت شده و خرکت ندارد خارج شده و به جای ان از یک پروتز با توانایی حرکت استفاده میشود تا وظیفه استخوان استاپیس را انجام دهد.یک عمل جراحی موفق هم باعث برطرف شدن بیماری میشود و هم تاحد زیادی کم شنوایی بیمار را اصلاح میکند.در این جراحی مراقبت های پس از جراحی تا حد زیادی اثر گذار است.

جراحی بیمار قابل انجام در کلینیک و یا بیمارستان است و اکثر بیماران میتوانند چندساعت پس از جراحی ترخیص شوند البته درصورتی که شما پس از جراحی سرگیجه داشته باشید ممکن است بنابرصلاحدید پزشک شب را در بیمارستان یا کلینیک سپری کنید .
گروهی از بیماران مدت کوتاهی پس از جراحی دچار سرگیجه میشوند که با مصرف دارو بهتر میشود
در صورتی که قبل از جراحی سرگیجه دارید حتما پزشک خود را مطلع سازید

مراقبت های پس از جراحی
مانند تمام جراحی های گوش تا چند هفته باید گوش خشک نگه داشته شود و زمان حمام با استفاده از پنبه چرب یا پلاگ مانع ورود اب به داخل گوش شد

از کارهایی که باعث تعییرات فشار در گوش میشوند مثل مسافرت هوایی ،مسافرت جاده ای در مناطق کوهستانی ،بلند کردن اجسام سنگین تا حداقل یک ماه پس از جراحی پرهیز کنید .حتی پس از بهبودی کامل هم بهتر است از اقداماتی مثل شیرجه عمیق یا فواصی خودداری شود و مراقب ضربه های احتمالی به گوش باشید چون همراه با ریسک جابهجایی پروتز میباشد .

اگر با علایمی مثل درد ،سرگیجه شدید یا خونریزی یا افت شنوایی مواجه شدید حتما به پزشک معالج مراجعه کنید

جراحی آندوسکوپی گوش

جراحی آندوسکوپی گوش برای ترمیم پرده گوش پاره استفاده میشود ،در این جراحی با استفاده از دستگاه آندوسکوپ بدون برش پشت گوش جراحی انجام میشود .
با توجه به نبودن برش پشت گوش و و کمتر دستکاری شدن بافت های بدن خطر خونریزی کمتر و پانسمان بسیار کوچکی برای گوش پس از جراحی استفاده میشود .بیمار درد کمتری دارد و روند بهبودی سریع تر است در واقع آندوسکوپ با دید خوبی که به جراح میدهد کمک میکند تا در جراحی کمتر نیاز به کنارزدن و دستکاری کردن بافت های بدن باشد.به دلیل دوران نقاهت کمتر و کارامدی این نوع جراحی به اندازه جراحی باز استقبال خوبی از این جراحی شده است .

این جراحی قابل انجام در کلینیک و یا بیمارستان بوده و اکثر بیماران میتوانند بعد از چند ساعت ترخیص شوند
استفاده از اندوسکوپ در سایر جراحی های گوش کمک بزرگی به جراح برای ایجاد تصاویر واضح و نشان دادن زوایای مختلف کرده و از وسایل کمکی در معاینه و جراحی های گوش است و برخی از تومورهای استخوانی جدار گوش قابل برداشت با آندوسکوپ هستند .استفاده از آندوسکوپ در تمام بیماران و بیماری ها مقدور نمیباشد و به صلاحدید جراح است
بعد از جراحی آندوسکوپی گوش هم نیاز است تا مدتی که جراح به شما توصیه میکند گوش های خود را خشک نگه دارید و مانع ورود اب به داخل گوش ها شوید.